SSR vs SSG: Tegen elkaar afgewogen

SSR (Server-Side Rendering) en SSG (Static Site Generation) zijn twee essentiële renderstrategieën waar elke frontendontwikkelaar vroeg of laat mee te maken krijgt. Of je nu net begint of al jaren ervaring hebt, het begrijpen van deze concepten is cruciaal voor het bouwen van snelle en schaalbare webapplicaties.

In dit artikel bespreken we de belangrijkste ideeën achter renderingstrategieën, gaan we dieper in op de verschillen tussen SSR en SSG, en bekijken we hoe je kunt bepalen welke strategie het beste bij jouw project past. We behandelen ook prestatie-afwegingen, kostenoverwegingen en wat de toekomst brengt in het zich ontwikkelende frontend-ecosysteem, inclusief andere rendermethodes die aan populariteit winnen.

Rendering and rendering strategies

Renderen is het proces waarbij code wordt uitgevoerd om de structuur of inhoud van een pagina bij te werken. Een renderstrategie bepaalt wanneer en waar dit renderen plaatsvindt: aan de clientzijde, de serverzijde, of tijdens de buildfase. Dit heeft directe invloed op de prestaties, SEO en de gebruikerservaring.

Het begrijpen van deze basisconcepten is essentieel voordat je jezelf verder verdiept in SSR en SSG, die slechts twee van de vele renderstrategieën zijn. Zonder deze context is het niet mogelijk om ze effectief te vergelijken.

SSR begrijpen

Server-Side Rendering (SSR) is een renderstrategie waarbij een webpagina in realtime op de server wordt gegenereerd zodra een gebruiker erom vraagt. Dit betekent dat elke keer wanneer een gebruiker een pagina bezoekt, de server het verzoek verwerkt, de benodigde HTML genereert en deze naar de browser stuurt.

SSR is vooral nuttig in de volgende situaties:

• Wanneer de inhoud van een pagina dynamisch is en vaak wordt bijgewerkt
• Wanneer realtime gegevens direct zichtbaar moeten zijn
• Wanneer zoekmachineoptimalisatie (SEO) en delen op sociale media belangrijk zijn, omdat server-gerenderde HTML gemakkelijker te indexeren is
• Wanneer een snellere time to first byte (TTFB) vereist is, vooral in vergelijking met client-side rendering (CSR)

Er zijn echter ook enkele aandachtspunten bij het gebruik van SSR:

• Het vereist een complexere bouw- en implementatieomgeving dan statische of client-side benaderingen
• Het kan de serverbelasting verhogen, omdat elk gebruikersverzoek server-side verwerking vraagt
• Pagina’s kunnen langer nodig hebben om interactief te worden, vooral bij hoge belasting
• Het vraagt om meer technische kennis voor effectieve implementatie en onderhoud
• Efficiënt cachen wordt lastiger, omdat elke pagina mogelijk unieke HTML genereert

Samenvattend kan SSR aanzienlijke voordelen bieden voor dynamische, gebruikersgerichte toepassingen die afhankelijk zijn van actuele inhoud en SEO. Tegelijkertijd brengt het operationele complexiteit en prestatieafwegingen met zich mee die zorgvuldig moeten worden beoordeeld op basis van de specifieke behoeften van het project.

Hoe SSR werkt

Server-Side Rendering is een meerstapsproces dat begint bij een gebruikersverzoek en eindigt met de volledig gerenderde pagina die in de browser wordt weergegeven.

De server draagt het grootste deel van de verwerkingslast. Deze behandelt belangrijke taken zoals routing, data-ophaling en caching, voordat een complete HTML-pagina naar de client wordt gestuurd. Hoewel de server het grootste deel van het werk doet, speelt de client ook een rol, vooral bij het weergeven van de ontvangen inhoud en het beheren van interactieve elementen.

Het bijbehorende flowdiagram geeft een overzicht van elke stap in dit proces en toont hoe de verantwoordelijkheden tussen server en client worden verdeeld.

The SSR dilemma

Op een bepaald moment krijgen de meeste ontwikkelaars de vraag: is Server-Side Rendering (SSR) de juiste aanpak voor dit project? Het antwoord is zelden eenvoudig en hangt vaak af van verschillende genuanceerde factoren.

Het maken van deze keuze vereist een grondig begrip van de projectvereisten, de beschikbare tools en hun beperkingen. Over het algemeen, als je een e-commerceplatform, een sociaalnetwerksite, een nieuwsapplicatie, een online bankingssysteem of een boekingsplatform bouwt, wordt het sterk aanbevolen om serieus te overwegen SSR te gebruiken.

De volgende stappen

De eerste stap is vaak de moeilijkste in elke reis, omdat ze sommige paden opent terwijl andere mogelijk worden afgesloten. Zodra de beslissing om SSR te gebruiken is genomen, staan ontwikkelaars voor de volgende vraag: moeten ze de oplossing vanaf scratch bouwen of een framework kiezen? In dit gedeelte ligt de focus op frameworks.

In tegenstelling tot sommige andere ecosystemen is het JavaScript-ecosysteem zeer dynamisch, met frequent nieuwe libraries en frameworks die worden uitgebracht. Sinds het begin van dit artikel zijn er talloze nieuwe JavaScript-libraries en frameworks verschenen, waardoor sommige besproken inhoud verouderd is geraakt.

Ondanks deze snelle ontwikkeling richt dit artikel zich op fundamentele concepten die waarschijnlijk niet vaak zullen veranderen, maar die essentieel blijven voor ontwikkelaars om te begrijpen en tegelijkertijd op de hoogte te blijven van de nieuwste ontwikkelingen.

Een van de populairste SSR-libraries en frameworks is Next.js. Het is belangrijk om vanaf het begin op te merken dat Next.js ook statische rendering ondersteunt, waardoor ontwikkelaars van strategie kunnen wisselen zonder van library te veranderen.

Voor degenen die alleen bekend zijn met “pure” React, kan Next.js enigszins voorschrijvend (opinionated) aanvoelen, wat in het begin een uitdaging kan zijn.

Dit is slechts een introductie, en het gebruik van Next.js is niet verplicht als het niet bij jouw behoeften past. Er zijn andere opties beschikbaar, zoals Gatsby, Nuxt.js en Gridsome, die elk unieke kenmerken en voordelen bieden met betrekking tot renderingstrategieën.

Deze alternatieven zullen in andere artikelen uitgebreider worden besproken. Voor nu is het belangrijk de diversiteit aan beschikbare opties te benadrukken.

Een blik op SSG

Static Site Generation (SSG) is een renderingstrategie vergelijkbaar met Server-Side Rendering (SSR).

Het belangrijkste verschil is dat de inhoud van de pagina op de server wordt gegenereerd tijdens de buildtijd, in plaats van bij elke gebruikersaanvraag. Dit betekent dat pagina’s vooraf worden gerenderd en direct klaarstaan om aan de client te worden geleverd.

Voordelen van SSG zijn onder andere:

• Zeer snelle laadtijden van pagina’s dankzij vooraf gerenderde inhoud
• Verminderde serverbelasting en lagere hostingkosten
• Verbeterde beveiliging door minder aanvalsvectoren
• Ideaal voor gebruik met Content Delivery Networks (CDN’s)
• Eenvoudigere implementatie, hosting en schaalbaarheid

Beperkingen van SSG zijn onder andere:

• Beperkte ondersteuning voor dynamische functionaliteit
• Mogelijk aanvullende oplossingen nodig voor dynamische functionaliteiten
• Buildtijd neemt toe naarmate de site groter wordt
• Niet geschikt voor applicaties die real-time data vereisen
• Inhoudsupdates vereisen het opnieuw bouwen van de site

Hoe SSG werkt

SSG verschilt van SSR doordat het een groot deel van de serverbelasting verplaatst van de uitvoeringstijd (runtime) naar de buildtijd. Hierdoor wordt het proces conceptueel eenvoudiger. Toch blijven veel van de stappen in het SSG-proces vergelijkbaar met die van SSR.

Het gebruik van een diagram om het proces te visualiseren helpt om het begrip te versterken en de workflow duidelijker in kaart te brengen.

Het SSG dilemma

Net als bij SSR is de algemene consensus binnen de ontwikkelaarscommunity dat SSG meestal de voorkeur heeft wanneer de use case statische data betreft die niet vaak verandert. Dit artikel is bedoeld om voldoende informatie te bieden om beide renderingstrategieën te begrijpen, zonder te overweldigen, zodat u een weloverwogen keuze kunt maken.

De volgende stappen

Het kiezen voor SSG sluit toekomstige mogelijkheden niet uit, aangezien de meeste frameworks zowel SSR als SSG ondersteunen. Deze flexibiliteit betekent dat wanneer de projectvereisten veranderen en SSG niet langer geschikt is, het wisselen tussen renderingstrategieën mogelijk is zonder van framework te hoeven veranderen.

Zoals eerder genoemd, zijn frameworks zoals Next.js, Gatsby en Nuxt.js het overwegen waard.

Hybride aanpak

In veel projecten is het niet praktisch om exclusief voor één renderingstrategie te kiezen. In dergelijke gevallen is het belangrijk om te beseffen dat een hybride aanpak mogelijk is via verschillende frameworks.

Next.js biedt bijvoorbeeld deze hybride mogelijkheid, waardoor ontwikkelaars zowel statische sitegeneratie (SSG) als server-side rendering (SSR) kunnen benutten. De belangrijkste overweging blijft het kiezen van de juiste renderingmethode op basis van de inhoudsbehoeften van elke pagina:

• SSG (getStaticProps): het meest geschikt voor statische inhoud die zelden verandert, zoals blogposts, productcatalogi of marketingpagina’s.

• SSR (getServerSideProps): geschikter voor dynamische inhoud, waaronder gebruikersdashboards, realtime updates of pagina’s die authenticatie vereisen.

Het uitgebreide ecosysteem van renderingstrategieën

Strategieën

Aan het begin werd al vermeld dat Server-Side Rendering (SSR) en Static Site Generation (SSG) niet de enige beschikbare renderingstrategieën zijn. Een brede kennis van deze opties onderscheidt een ontwikkelaar van een engineer. Hoewel bekendheid met de meest gebruikte methoden essentieel is, is het belangrijk om het volledige scala aan strategieën te verkennen om voor elk project de beste aanpak te kiezen.

Zoals de Engelse gezegde luidt: “If all you have is a hammer, everything looks like a nail.” De volgende renderingstrategieën, zonder specifieke volgorde, tonen de diversiteit aan beschikbare benaderingen:

• Client-Side Rendering (CSR): Content wordt volledig in de browser gerenderd, waarbij aanvankelijk slechts een minimale HTML-structuur naar de client wordt gestuurd.
• Incremental Static Regeneration (ISR): Combineert statische generatie met server-side updates, waardoor pagina’s statisch gegenereerd kunnen worden maar op aanvraag bijgewerkt.
• Progressive Rendering: Content wordt in delen geleidelijk gerenderd om de waargenomen performance te verbeteren; technieken zoals lazy loading vallen hieronder.
• Edge-Side Rendering (ESR): Content wordt vooraf gerenderd of gepersonaliseerd op edge-servers dicht bij de gebruiker, wat zorgt voor extreem snelle reactietijden.
• Rehydration: De initiële paginalading is statisch of server-gerenderd, waarna JavaScript dynamische content activeert.
• Streaming Server Rendering (SSR Streaming): HTML wordt stapsgewijs naar de client gestreamd tijdens server-side rendering, waardoor de zichtbare content sneller geladen wordt.
• Static Pre-Rendering (SPR): Pagina’s worden vooraf gerenderd en gecachet bij de eerste laadbeurt, daarna statisch geserveerd bij volgende verzoeken.
• Hybrid Rendering: Verschillende strategieën zoals SSR, SSG en CSR worden gecombineerd op basis van de specifieke behoeften van individuele pagina’s of routes.

Frameworks

Gezien de breedte van het JavaScript-ecosysteem is het nuttig om enkele van de meest gebruikte frameworks binnen de ontwikkelaarsgemeenschap te benadrukken:

• Gatsby.js: Een React-gebaseerde static site generator (SSG), bekend om zijn sterke prestaties en geschiktheid voor het bouwen van statische websites met uitgebreide mogelijkheden.
• Nuxt.js: Een Vue.js-framework dat zowel statische sitegeneratie als server-side rendering ondersteunt, en een uitgebreide set functies biedt voor het ontwikkelen van moderne webapplicaties.
• Remix: Een React-gebaseerd server-side rendering (SSR) framework, ontworpen voor het creëren van snelle, dynamische webapplicaties. Remix legt de nadruk op vloeiende navigatie en efficiënte datafetching, waardoor het bijzonder geschikt is voor applicaties met complexe routing en servergestuurde data-interacties.
• Angular Universal: Een uitbreiding van Angular die server-side pre-rendering van Angular-applicaties mogelijk maakt, wat de zoekmachineoptimalisatie (SEO) verbetert en de initiële laadtijd verkort.

De kosten

Een belangrijke overweging bij het evalueren van SSR- en SSG-strategieën zijn de bijbehorende kosten. Voor elke organisatie dragen uitgaven aan ontwikkeling, hosting en onderhoud aanzienlijk bij aan de algehele levensvatbaarheid van een product op de markt.

Simpel gezegd, hoe complexer en meer middelen er nodig zijn om een product te ontwikkelen, hoe hoger de kosten.

Zo leidt het implementeren van SSR doorgaans tot hogere serverkosten, meer onderhoudsvereisten en de noodzaak van ervaren ontwikkelaars, wat de kosten voor technische expertise verhoogt. Dit betekent niet dat SSR vermeden moet worden; in veel gevallen is het zelfs onmisbaar. Wel is het cruciaal om deze factoren zorgvuldig af te wegen, aangezien een verkeerde keuze een negatieve impact kan hebben op zowel het budget als de projectresultaten.

Conclusie

Dit artikel had als doel om twee belangrijke renderingstrategieën, SSG en SSR, te verkennen, waarbij hun voor- en nadelen werden belicht, evenals hun invloed op teamdynamiek en de algemene levensvatbaarheid van projecten in de markt.

Het ecosysteem biedt tal van opties binnen beide strategieën, en afhankelijk van de specifieke use case kunnen ontwikkelaars kiezen voor een hybride aanpak, die wordt ondersteund door frameworks zoals Next.js.

Uiteindelijk bepaalt alleen technische kennis niet het vakmanschap van een engineer. Even belangrijk is het vermogen om projectdoelen en beperkingen te begrijpen, zodat je de technologie kunt kiezen die het beste aansluit bij de behoeften.

Veel succes met je ontwikkelwerk!